Prawo daje klientowi możliwość spłacania kredytu konsumenckiego bez odsetek i innych kosztów, jeśli bank naruszy zapisy jednej z ustaw. Wyjaśniam, kiedy i pod jakimi warunkami możesz skorzystać z tego uprawnienia jako konsument.
W branży pożyczkowej funkcjonuje taki produkt jak pierwsza chwilówka za darmo. Jeśli klient odda należność w terminie, nie ponosi żadnych kosztów.
Okazuje się, że w przypadku kredytu konsumenckiego udzielanego konsumentom na cele związane z ich prywatnymi planami, np. gotówkowego, takie rozwiązanie również jest możliwe. W jaki sposób?
Sankcja kredytu darmowego w ustawie
Gdy zaistnieją przesłanki dające klientowi prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Tę reguluje ustawa o kredycie konsumenckim (art. 45 ust. 1).
Jeśli bank lub SKOK naruszy jej postanowienia, kredytobiorca, po dopełnieniu formalności, może spłacać zobowiązanie bez odsetek i innych kosztów. Robi to zgodnie z harmonogramem i w sposób przewidziany w umowie.
Poza tym może domagać się od banku zwrotu uiszczonych kwot, które nie są ratami kapitałowymi, czyli np. odsetek i prowizji. Przy czym zgodnie z ustawą (art. 45 ust. 4) sankcja darmowego kredytu nie obejmuje kosztów ustanowienia zabezpieczenia i ubezpieczenia.
By móc skorzystać z prawa do darmowego kredytu, należy wcześniej złożyć u kredytodawcy pisemne oświadczenie. Wówczas roszczenia banku co do należności innych niż kapitał wygasają.
Ważne! Uprawnienie to wygasa po roku od dnia wykonania umowy.
Sankcja kredytu darmowego – kiedy przysługuje
Powołanie się na art. 45 ust. 1 jest możliwe w razie zaistnienia przynajmniej jednej z następujących okoliczności:
- Niezachowanie formy pisemnej przy zawieraniu umowy (art. 29 ust. 1)
W tym celu obie strony muszą złożyć na umowie własnoręczny podpis lub opatrzyć ją kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Z tym że do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron (art. 78 par. 1 Kodeksu cywilnego).
Tu warto wspomnieć, że umowa o kredyt sporządzana jest w formie papierowej lub powinna zostać zapisana na innym trwałym nośniku. Za ten ostatni uznaje się materiał lub urządzenie służące do przechowywania i odczytywania informacji w niezmienionej postaci. - Nieumieszczenie przez kredytodawcę lub pośrednika we wzorze umowy wszystkich wymaganych informacji (art. 30 ust. 1)
Chodzi tu np. o dane klienta i banku, czas obowiązywania umowy; stopę oprocentowania kredytu oraz warunki jej zmiany; całkowitą kwotę kredytu; RRSO i całkowitą kwotę do zapłaty ustaloną w dniu zawarcia umowy; zasady i terminy spłaty; informację o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową (opłaty, prowizje, marże oraz koszty usług dodatkowych); prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem; termin, sposób i skutki odstąpienia od umowy.
Ponadto kredytodawca lub pośrednik muszą nam te informacje udostępnić na jednolitym dla całego rynku formularzu przed zawarciem umowy lub – w razie umowy zawieranej na odległość – zaraz po tym fakcie. - Podanie przez kredytodawcę niepełnych, nieprawdziwych informacji wymaganych prawem
- Naliczenie zbyt dużych opłat z tytułu zaległości w spłacie oraz odsetek za opóźnienie
Koszty te nie powinny przekraczać odsetek maksymalnych za opóźnienie (art. 481 par. 21 Kodeksu cywilnego), czyli obecnie 24,5 proc. - Naliczenie zbyt dużych kosztów pozaodsetkowych, czyli np. prowizji i ubezpieczenia
Od 18 grudnia 2022 jest to 10 proc. kwoty pożyczki jednorazowo i 0,833 proc. za każdy miesiąc trwania umowy, ale nie więcej niż 45 proc. kwoty zobowiązania w całym okresie obowiązywania umowy.
Wcześniejsza spłata całości lub części kredytu
Pamiętaj, że jako konsument masz prawo w każdym czasie obowiązywania umowy do spłaty całości lub części kredytu przed terminem w niej określonym. I nie musisz o tym zamiarze informować wcześniej banku.
Dodatkowo nadpłacając częściowo kredyt konsumencki (w tym kredyt hipoteczny zaciągnięty po 22 lipca 2017 r.) lub spłacając go całkowicie wcześniej, masz prawo do zwrotu prowizji od banku.
Zwrot obejmuje proporcjonalną część prowizji przypadającą na okres od dnia dokonania całkowitej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie. Jeśli więc zaciągnąłeś kredyt na pięć lat, ale całość należności (kapitał + odsetki + inne opłaty) uregulowałeś po czterech, to możesz domagać się od banku wypłaty 1/5 kwoty prowizji.
Przydatne artykuły w temacie kredyt konsumencki:
Nadpłata kredytu hipotecznego – dlaczego to się opłaca?
Bezpieczny kredyt 2% w założeniach
WIRD zamiast WIBOR-u i jego przełożenie na ratę kredytu
Kredyt mieszkaniowy bez wkładu własnego
Zdolność kredytowa – czym faktycznie jest i jak ją poprawić?